Gebelikte kan uyuşmazlığına dikkat
Seher Alp
3 min read
Kan uyuşmazlığının toplumda sıkça görülen kıymetli bir mevzu olduğunu lisana getiren Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Ayşe Dişli Gürler, anne adaylarının gebelik devri öncesinden başlayarak takip edilmesi gerektiğini anlattı.
Dr. Gürler, kan uyuşmazlığı denilince “Kan uyuşmazlığında başrol, RH faktörünündür. RH faktörü, kanda D antijine olup olmadığını gösterir. Kan kümesinden bağımsız olarak RH faktörü, bir şahısta varsa müspet, yoksa negatif olarak isimlendirilir. Anne adayında RH faktörünün olmaması yani annenin RH negatif olması tek başına bir sorun değildir. RH negatif annenin eşi, RH olumluysa, o vakit kan uyuşmazlığı riski ortaya çıkabilir. Anne karnındaki bebek şayet babasının RH olumlu özelliğini taşırsa, kan uyuşmazlığı riski yüksektir” dedi.
Kan uyuşmazlığında, anne adayının savunma sisteminin bebeğin kan hücrelerini yabancı bir unsur üzere algıladığına dikkat çeken Dr. Ayşe Dişli Gürler, “Annenin savunma sistemi, bebeğin kan hücrelerini yabancı, ziyanlı olarak algılar ve antikorlar oluşturur. Antikorlar bebeğin kordonundan geçer ve bebekte beyin ödemi, kalp yetmezliği üzere kıymetli meselelere yol açabilir. Bu durumda bebek anne karnında kaybedilebilir” dedi.
“İKİNCİ GEBELİKLERDE RİSK YÜKSELİYOR”
Özellikle birinci gebelikte kan uyuşmazlığı olsa bile, annenin savunma sisteminin savunma hücreleri üretmesinin vakit aldığını belirten Ayşe Dişli Gürler, “Kan uyuşmazlığında, annenin savunma hücreleri geç geliştiğinden taarruza uğramaz ve birinci bebek sağlıklı dünyaya gelir. Fakat ikinci hamilelikte, beden yabancı maddeyi tanıdığı için savunma hücreleri daha süratle hareket eder ve bebeğin gelişimine ziyan verir, hayati risk oluşabilir” diye konuştu.
“GEBELİK TAKİBİ ÇOK ÖNEMLİ”
Gebelik devrinde kan kümesinin çok kıymetli olduğunu vurgulayan Dr. Gürler, şunları söyledi:
“Bizim kan uyuşmazlığında yaşadığımız tedirginliğin nedeni; annenin karnındaki bebeğin kanını yabancı unsur üzere görüp, buna karşı bir savunma geliştiriyor. Bundan sonraki bütün gebelikler etkileniyor ve annenin daha sonraki gebeliklerinde de sağlıklı çocuk doğurma ihtimali çok çok azalıyor.” Dr. Gürler, bu nedenle kan kümesinin gebelikte çok kıymetli olduğunun ve kan kümesi RH negatif olan annelerin hekimiyle bunu konuşması, tedbirler konusunda bilgi alması gerektiğinin altını çizerek “Bütün hamilelere önerdiğimiz üzere gebelik öncesinden başlayan bir muayene olmalarını öneriyoruz. Bu muayenelerde öteki kanlarla birlikte kan kümesini da tayin eden bir test yapıyoruz ve anne RH negatif ise babanın da RH müspet olduğunu doğrulayarak, bir gebelik takibi planlıyoruz” sözlerini kullandı.
“KAN UYUŞMAZLIĞI RİSKİNİ ORTADAN KALDIRACAK İĞNELER YAPIYORUZ”
Bu gebelik takibinde rastgele bir lekelenme durumunda hamilenin tabibe başvurması gerektiğini belirten Dr. Gürler, “Böyle bir durumda bir kadro kan testleriyle bir arada kan uyuşmazlığını önleyecek iğne yapıyoruz. Her şeyin yolunda gittiği, hiçbir dert yaşamayan gebelerimizde ise gebeliğin 28’inci haftasında rutin taramalar biçiminde yeniden ‘indirekt coombs’ isimli analizi yapıyoruz. Bu analizi negatif sonuçlanan hastalarımıza kan uyuşmazlığı iğnelerini yapıyoruz. Gebelik takibi sırasında şayet ki kanama yoksa bu iğnenin tekrarını yapmıyoruz tabi ki lakin doğum sonrasında bebeğin kan kümesine bakıyoruz” diye konuştu. Bebeğin kanının, babasının kan kümesi üzere RH müspet ise kan uyuşmazlığı iğnesini tekrarladıklarını söz eden Dr. Gürler “Ancak bebeğin kan kümesi annesininki üzere RH negatif olduğunda tekrardan bir kan uyuşmazlığı iğnesi yapmaya gerek kalmıyor” halinde konuştu.
