Kredi ve mevduat faizlerinde sert yükseliş: Kamu bankaları da muslukları kısıyor
Seher Alp
3 min read
Kamu bankaları tüketici ve konut kredisi büyümesini yavaşlatıcı adımlar atarken, kredi ve mevduat faizleri sert yükselişte.
Kamu bankaları ikinci el konut ve tüketici kredisi büyümesini sınırlayacak adımlarını belirginleştirirken; hem ucuz TL kredilere artan talep hem de BDDK başta olmak üzere alınan tedbirlerin maliyet artırıcı tesiri ile kredi ve mevduat faizleri ise sert yükselişe geçti.
Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, kimi kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanımı üst limitini 150 bin TL’ye kadar düşürdü. Misal formda kamu bankalarında şube bazlı kredi ölçüsü ve kredi sayısı uygulaması ile de kredi kullandırmayı azaltıcı tedbirler alınıyor.
Ekonomi idaresinin krediler üzerinden aldığı tedbirlerin maliyete yansımasıyla bir müddettir yükselişte olan mevduat ve kredi faizleri ise özel bankalarda daha da yükseldi.
Artan maliyetlerin yansıdığı TL mevduat faizleri yüzde 25’lere gerçek giderken, dolar mevduatlarda geçen aylarda yüzde 5 düzeyinde olan faiz birtakım bankalarda yüzde 6,5’in üzerine çıktı, euro mevduatlarda ise bu oran yüzde 5’e yaklaştı.
Sektörde ferdi ve ticari kredi faizleri de yükselişini sürdürüyor. Bir orta yüzde 20’ye kadar gerileyen ticari kredi faizleri şu an yüzde 30-40 aralığında bulunuyor.
TÜKETİCİ KREDİDE BÜYÜME SURATI YÜZDE 60’A GELDİ
Bankacılar 13 haftalık kurdan arındırılmış bakıldığında tüketici kredilerinde büyüme suratının nisan sonundaki yüzde 30’lardan haziran sonu prestijiyle yüzde 60’a ulaştığına dikkat çekiyor. Tıpkı periyotta ticari kredilerde ise büyüme suratı yüzde 55’ten yüzde 40’a yanlışsız geriledi.
Hükümetin iktisat siyasetlerinde cari açığı azaltmak ismine istihdam ve ihracat odaklı kurumsal krediler teşvik ediliyor. Fakat düşük faiz siyaseti nedeniyle TL’de pahasını koruyamayan kişiseller ise iç tüketimi canlandıracak halde yüksek kredi kullanımını tercih ediyor.
EN FAZLA 150 BİN LİRALIK KONUT KREDİSİ
Amaçlanan kredi büyümesinden farklı olarak yüksek enflasyon ortamında ferdi kredilerde çok hızlanma trendi ise kamu bankaları tarafından BDDK adımlarına da paralel olarak son periyotta sınırlanmaya çalışılıyor.
Konu hakkında bilgi sahibi üst seviye bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150 bin TL’ye indirdi. Kimileri ise azamî 500,000 TL konut kredisi kullandırıyor” dedi ve ekledi:
LİKİDİTE BADİRESİ MEVDUAT FAİZLERİNİ ARTIRDI
“Bankalarda ayrıyeten bir likidite ezası oluşmuş durumda. TCMB’nin son düzenlemeleri sonrası bankaların sabit faizli DİBS portföylerini artırmaları likidite sıkışıklığına neden oldu. TL’de sıkışıklığın artmasının da mevduat faizlerindeki yükselişte tesiri büyük” dedi.
Kamu bankaları hususla ilgili bir yorum yapmadı.
TCMB, “liralaşma” kapsamında döviz mevduatı karşılığı TL sabit kuponlu tahvil tutulması istikametinde adımlar atarken, teminat sisteminde TL’nin tartısını artırıcı adımları daha kuvvetlendirdi. Bu adımlar bankaları devasa meblağlarda sabit kuponlu uzun vadeli tahvile yönlendirdi ve likidite bu alana kaydı.
Bir öteki bankacı ise, “Enflasyon nedeniyle bireyler krediye dayalı iç tüketime yönelmiş durumda. Faizler kademeli artıştaydı lakin enflasyon yüzde 80, kredi faizi yüzde 30 olunca son üç aydır ferdi başta olmak üzere tüm kredilerde önemli bir talep patlaması gördük. Maliyetler BDDK kararlarıyla yükseltildi” diye konuştu.
BDDK, 100 bin TL üzerindeki tüketici kredileri için vade hududunu 24 aydan 12 aya düşürürken, kredi kartı taban ödeme fiyatlarını yüksek ölçüler için Haziran başında artırmıştı. Ayrıyeten konut kredilerinde de 10 milyon TL üzeri kıymet için kredi kullanımı yasaklandı, kıymete nazaran limitler getirildi. (REUTERS)
